Psiko-sosyal yardım servisi; hükümlülerin ve personelin ruh, beden sağlığı ve bütünlüğüne ilişkin koruyucu, geliştirici programları yürütür. Bu programlar, hükümlüde kanunlara saygılı olarak yaşama düşünce ve duygusunun yerleşmesi, ailesine ve topluma karşı sorumluluk duygusunun gelişmesi, toplum yaşamına uyması, yeni beceriler edinmesi ve farkındalık kazanması konularındaki çalışmaları kapsar. Hükümlü kuruma geldiğinde, psiko-sosyal yardım servisince görüşme yapılarak hangi programlara alınacağına ilişkin bir değerlendirmeye tabi tutulur. Bu değerlendirmede, kişinin ihtiyacı, programların yapısı, kurum olanakları gibi koşullar göz önünde bulundurulur ve kişi kendisine uygun bir programa dâhil edilir.
PSİKO-SOSYAL HİZMET PROGRAMLARININ AMACI
- Hükümlü-tutuklunun geçmişi, suçluluk nedenleri, suç sicili, fiziki yeteneği ve ruhsal yapısı, kişisel doğası, arz edebileceği tehlike halleri, hapis cezasının süresi, salıverildikten sonraki beklentisi dikkate alınarak., toplumun hukuka uygun hareket eden ve üretken bir üyesi olarak yaşamını sürdürmesini sağlayacak ve bireysel ihtiyaçlarına uygun bir biçimde iyileştirme programları hazırlamak ve uygulamaktır.
- M Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bu amaç doğrultusunda, erkek genç-yetişkin hükümlü ve tutuklular, kadın genç-yetişkin hükümlü ve tutuklular, erkek çocuk hükümlü ve tutuklular, travesti genç-yetişkin hükümlü ve tutuklular ile faaliyetler yapılmaktadır. Psiko-sosyal yardım servisi çalışmaları “Standartlar Sistemi” çerçevesinde oluşturulup, kurumlara gönderilen “İyileştirme Haritası” kapsamında yürütülmektedir
TANIMA -TANITMA FAALİYETLERİ
BİREYSEL ÇALIŞMALAR
- Ceza infaz kurumuna gelen, tüm hükümlü ve tutuklu kurum psikoloğu, kurum sosyal çalışmacısı, kurum hekim ve kurum öğretmeni tarafından ilk kabul görüşmesine alınırlar. Bu görüşmede, hükümlü ve tutuklularla ilgili genel bilgiler hükümlü-tutuklu tanıma dosyasına işlenir, ceza infaz kurumundaki kural ve uygulamalar hakkında bilgilendirilirler.
- Psiko-Sosyal Hizmet Birimine ait bağımsız bir oda mevcuttur. Günlük olarak, hükümlü ve tutuklulardan gelen dilekçeler dikkate alınarak görüşmeler yürütmekte, ayrıca oda arkadaşlarından alınan bilgiye dayalı ya da personel tarafından bildirilen, yardıma ihtiyacı olabilen, ancak, yardım isteme konusunda çekingen davranan kişilerle de görüşmeler yapılmaktadır.
- Görüşme boyutunda danışanın sorunuyla ilgili genel bilgiler alınarak sorunun kısa tanımı, (davranışsal, bilişsel, fizyolojik ve efektif boyutlarda) gelişimi, ortaya çıkaran etkenler, sürdüren faktörler, baş etme kaynakları, kişinin diğer güçlü yanları, varsa önceki tedavileri, zihinsel -duygu durumu ve psiko-sosyal durumu değerlendirmekte, sorunun çözümüne uygun amaçlar belirlenmekte, sorunun çözümü için gerekli olan çalışmalara başlanılmaktadır. Bu çalışmalar yapılırken; gözlem ve görüşme teknikleri, psikolojik testlerden yararlanılmaktadır. Sorunun çözümü için gerekli bilgilere daha sağlıklı ulaşmak amacıyla da, kısa semptom envanteri, beck depresyon, beck kaygı envanteri ve otomatik düşünceler belirleme envanterinden yararlanılmaktadır. Bazı sorunlarla ilgili dokümanlar da (öfkeyle baş etme, kaygıyla ve stresle baş etme , etkili iletişim konular vb.), danışanlarla paylaşılmaktadır.
- Tutuklu ve hükümlülerle Gözlem ve sınıflandırma formuna yapılan görüşmeler kaydedilmektedir.
KRIZ, SONLANDIRILAN VE SONLANDIRILDIKTAN SONRA İZLEME ÇALIŞMALARI
- İnfaz kurumunda bulunan hükümlü ve tutukluların, ani olarak ortaya çıkan (ölüm haberi, kişiler arası iletişimden kaynaklanan olumsuz gelişme, intihar düşüncesi, intihar girişimi vb.) ve/veya önceden bilinen fakat an itibari ile ortaya çıkan (açlık grevi, madde bağımlılığından kaynaklı yoksunluk sendromu, hastalık tanısı olup ta, hastalığın nüksetme hali, hüküm alma vb.) sorunlardan dolayı kriz görüşmeleri yapılmakta, gerektiğinde ilgili birim ve kurumlara bilgi verilerek yönlendirme yapılmaktadır. Kriz durumlarında yapılan görüşmeler bakanlık tarafından belirlenen formlara işlenmektedir.
- Hükümlü ve tutuklularla, belli bir sorun nedeniyle başlatılan çalışma sorunun giderilmesiyle sonlandırılır. Duruma göre, sonlandırılmış kişiler takip edilerek, ihtiyaç halinde yeni çalışmalar yapılandırılır
KOORDİNASYON VE YÖNLENDİRME FAALİYETLERİ:
- Görüşme yapılan hükümlü ve tutuklunun sorunu ile ilgili iletişim kurulması gereken birime ( Müdürlük, eğitim, revir, infaz, başmemurluk vb. ) veya kuruma ( Hastane, sosyal hizmetler il müdürlüğü, il milli eğitim müdürlüğü, üniversiteler vb.) ulaşılarak, gerekli olan destek sağlanmaktadır. En çok yönlendirilen ve işbirliğine geçilen kurumlar; Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, Büyükşehir ve ilçe belediyeleri, STK ( Toplum Gönüllüleri, Söroptimistler v.b ) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, baro, devlet hastanesi, denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlüğü, Anadolu ve Osmangazi Üniversiteleri, halk eğitim merkezi, ilimiz gençlik ve spor il müdürlüğü, Eskişehir Emniyet Müdürlüğü ve Eskişehir Sağlık Müdürlüğü'dür.
KURUMDA ORTAK YÜRÜTÜLEN VE SOSYAL - KÜLTÜREL, SPORTİF FAALİYETLER
- Ceza infaz kurumunda bulunan, hükümlü ve tutukluların boş zamanlarında doğru düşünme ve davranma sürecini hızlandırılarak, zamanlarını kaliteli biçimde geçirmelerine, yaşamlarının bu kritik zamanlarını fırsata dönüştürme şansını vermek amacıyla, ilimizde bulunan kurum, kuruluş, üniversite ve dernekleri ile işbirliği yapılmaktadır.
- Hükümlü ve tutukluların el ürünlerini sergilemek amacıyla dış bölümde idare tarafından yer temin edilmiştir. Bu ürünlerin organizasyonu servisimiz tarafından yapılmaktadır.
AİLEYE YÖNELİK YAPILAN ÇALIŞMALAR
- Danışanların yaşadığı, aileden kaynaklanan sorunların çözümü, diğer yaşanan problemlerin çözümünde destek almak amacıyla, hükümlü ve tutukluların aileleri ile yüz yüze veya iletişim araçlarından faydalanarak görüşmeler yapılmaktadır. "Ardıç Programı" doğrultusunda oluşturulan “aile eğitimi” bireysel ve grup olarak çocuk hükümlü ve tutukluların yakınlarına uygulanmaktadır.
GRUP ÇALIŞMALARI
- Grup Çalışmaları; Psikolojik müdahale programları uygulanmaktadır. Bunlar;
- Öfke kontrol programı
- Salıverilme öncesi mahkum geliştirme programı
- İntihar ve kendine zarar vermeyi önleme programı
- Uyuşturucu madde programı
- Müebbet hapis programı
- Cinsel Suç Programı
- Etkileşim grubu
Ayrıca çocuklara yönelik standartlar kapsamında "Ardıç Programı" uygulanmaktadır. Çocuklara yönelik uygulanan psiko-sosyal destek müdahale programları listesi şunlardır.
1. Genel bilgiler ve yaklaşım ilkeleri
2. Kısa grup çalışmaları
3. İyiye-Doğru Öfke Kontrol Programı
4. Aile Eğitim Programı
5. Cinsel İstismar ve Yaklaşım
6. Güvenli Davranış Programı
7. İnfaz Koruma Memurları için Bilgi Paylaşım Programı.
PERSONEL GÖRÜŞMELERİ
- Kurum da çalışan ve problem yaşayan personelle de, talepleri üzerine görüşmeler yapılmaktadır. Gerek aileleri ile ilgili konular ( özellikle çocukları ) gerekse, kurum içi yaşadıkları problemlerin çözümü için, danışmanlık hizmeti verilmektedir. Ayrıca infaz ve koruma memurları bilgilendirme eğitimi ve personel bilgilendirme toplantıları da yapılmaktadır.
HÜKÜMLÜ VE TUTUKLU ANNESİNİN YANINDA KALAN ÇOCUKLAR
- Kadın hükümlü ve tutukluların kurumumuza nakil edilmeleri ile 5275 sayılı infaz kanunun 65.maddesi gereğince, anneleri hükümlü veya tutuklu olup da, dışarıda korumasına bırakılacak kimsesi bulunmayan sıfır-altı yaş grubundaki çocuklar, annelerinin yanında kalabilmektedirler. Annelerinin yanında kalan çocukların bez, mama, oyuncak, giysi ihtiyaçları STK ile işbirliği yapılarak giderilmeye çalışılmaktadır. Protokol gereği kurumda bulunan çocuklar kreş hizmetinden faydalanmaktadır.
- Kurumda bulunan tüm birim ve servislerle olumlu iletişim kurularak, hükümlü ve tutuklunun toplumsal yaşam ve kurallarına uyumlu bireyler haline getirilmesi amacıyla, çalışmalarımız devam etmektedir.